Naukowcy z WPIA UG inicjują prawniczą debatę nt. problemu dostępności szczepionek na COVID-19

Najnowszy numer Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego, najstarszego czasopisma prawniczego w Polsce, otwiera artykuł „Pandemia COVID-19: wielopłaszczyznowość problemu dostępu do szczepionek i innych produktów leczniczych” autorstwa prof. UG, dr hab. Macieja Barczewskiego i prof. UG, dr hab. Sebastiana Sykuny z Katedry Praw Człowieka i Prawa Własności Intelektualnej WPIA UG. Jest to pierwsza w polskiej literaturze prawa recenzowana praca odnosząca się do uwarunkowań pandemii choroby COVID-19.

Wyizolowanie i scharakteryzowanie pełnej sekwencji genetycznej koronawirusa zespołu ostrej niewydolności oddechowej przyczyniło się do zainicjowania ogólnoświatowej debaty na temat zakresu i warunków dostępu do szczepionek i innych produktów leczniczych służących walce z pandemią COVID-19. Zdaniem autorów artykułu, zasadniczym przyczynkiem do wspomnianej debaty pozostaje zachowanie swoistej homeostazy między prawem do ochrony interesów wynikających z działalności intelektualnej a prawem do ochrony zdrowia. Poszukując instrumentów mogących przysłużyć się zapobieganiu nadużyciom praw własności intelektualnej, nie sposób bowiem nie odwołać się do treści instrumentów kształtujących międzynarodowy system ochrony praw człowieka. Rozprzestrzenienie się pandemii COVID-19 oraz związana z tym potrzeba zapewnienia odpowiednich produktów leczniczych milionom zakażonych sprawiły, że uzasadniona wydaje się teza o potrzebie uznania prawa dostępu do produktów leczniczych za jedną z podstawowych kategorii praw człowieka. Chociaż obowiązek realizacji wspomnianego prawa spoczywa zasadniczo na państwach, mają one obowiązek podjęcia w tym celu współpracy międzynarodowej. Odpowiedzialność w zakresie zapewnienia dostępu do produktów leczniczych spoczywa jednak nie tylko na rządach poszczególnych państw, lecz także na korporacjach transnarodowych jako członkach społeczności międzynarodowej.