W harmonii piękna - gdzie prawo spotyka się ze sztuką. Relacja z otwarcia galerii malarstwa współczesnego "Palarnia"
W miniony czwartek, 14 listopada 2024 roku w imieniu społeczności akademickiej Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UG wraz z Prorektorką ds. Współpracy i Umiędzynarodowienia UG otworzyli nową, stałą przestrzeń dla sztuki współczesnej – galerię malarstwa współczesnego "Palarnia".
Najlepsze Wydziały Prawa na świecie szczycą się kolekcjami sztuki. Te największe i najbardziej prestiżowe powstawały przez pokolenia, zasilane m.in. depozytami, darami i zapisami spadkowymi absolwentów i wykładowców. Polska historia obeszła się brutalnie z polskimi kolekcjami sztuki. Na tym polu również musimy zaczynać prawie od nowa. Prawie – bo na naszym Wydziale sztuka była obecna od samego jego początku i zdążyły się wpisać w przestrzeń Wydziału. Wśród nich znajduje się dzieło Grzegorza Klamana z 1999 r. „Implanty” inspirowane dyskusją internetową towarzyszącą wystawą dotyczącą definiowania nowej naukowej rzeczywistości, eksponowane na pierwszym piętrze od 2001 r. Wydziałowa „Temida” to klasyczny witraż zaprojektowany przez Marię Dziewanowską-Dyakowską i wykonany przez Grzegorza Zielińskiego. W 2010 r. z okazji obchodów 40-lecia Wydziału nasza wydziałowa kolekcja wzbogaciła się o „Perseusza” – rzeźbę autorstwa Igora Mitoraja (1944-2014) z 1988 r. – jedyne dzieło tego wybitnego artysty eksponowane w przestrzeni publicznej w północnej Polsce. Niedaleko „Temidy” możemy podziwiać kolekcję medali okolicznościowych, w większości darów dla Wydziału, ale także medal wybity przez Mennicę Państwową z okazji 40-lecia Wydziału, zaprojektowany przez gdańską artystkę Dobrochnę Surajewską – nawiązanie do wielowiekowej tradycji medalierskiej Gdańska.
Utworzenie stałej galerii sztuki jest milowym krokiem w już ponad 20-letniej historii obecności sztuki w przestrzeni Wydziału Prawa i Administracji UG. To idea, która od dawna przyświecała jej pomysłodawcy – Dziekanowi Wydziału, prof. Wojciechowi Zalewskiemu. Idea stała się faktem wraz z otwarciem Galerii „Palarnia”.
Inauguracja tego wyjątkowego przedsięwzięcia, które zrealizowano dzięki współpracy Macieja Smolarskiego z Biblioteki UG i dr hab. Macieja Wojciechowskiego, prof. UG, z Katedry Teorii i Filozofii Państwa i Prawa, stała się punktem wyjścia do szerszej integracji sztuki z życiem akademickim. Galeria, mieszcząca się na pierwszym piętrze Wydziału, to miejsce, które z założenia ma stać się przestrzenią refleksji nad pięknem, estetyką oraz filozofią prawa.
Wydarzenie otworzył gospodarz — Dziekan WPiA UG, dr hab. Wojciech Zalewski, prof. UG, który nawiązał w swoim wystąpieniu do klasycznych ideałów uniwersytetu: dobra, prawdy i piękna. „Te trzy ideały są fundamentem każdej uczelni wyższej. Dobro i prawda dotyczą nauki, ale to piękno jest tym, co je syntetyzuje. Na naszym Wydziale Prawa i Administracji staramy się, aby studenci nie tylko dążyli do odkrywania prawdy i dbali o dobro, ale także uwrażliwiali się na piękno, które stanowi zapomnianą część filozofii prawa – estetykę prawa” – mówił Dziekan Zalewski.
Podkreślił, że galeria malarstwa współczesnego jest krokiem w stronę łączenia sztuki z nauką, tworząc przestrzeń do rozważań na temat nie tylko prawa, ale również szeroko pojętej kultury i estetyki. Dziękował współtwórcom galerii – Maciejowi Smolarskiemu oraz dr hab. Maciejowi Wojciechowskiemu, prof. UG – za ich zaangażowanie w realizację tej inicjatywy. „Dzięki ich pasji i determinacji udało się stworzyć przestrzeń, która będzie inspirować kolejne pokolenia studentów do rozwijania nie tylko intelektualnej, ale również artystycznej wrażliwości” – zaznaczył Dziekan.
W uroczystym otwarciu wzięli udział m.in. przedstawiciele władz uczelni, artyści, studenci oraz pracownicy UG. Prorektorka ds. Współpracy i Umiędzynarodowienia, dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. UG, w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na wartość, jaką dla społeczności akademickiej ma obcowanie z dziełami sztuki. „Jako społeczność akademicka pragniemy otaczać się pięknem. Obcowanie ze sztuką sprawia, że jesteśmy bogatsi, stajemy się bardziej wrażliwi, co pozytywnie wpływa na naszą codzienną pracę i naukę” – podkreśliła Prorektorka.
Galeria, która powstała na miejscu dotychczasowej palarni – przestrzeni, w której dotychczas jedynie pilotażowo organizowano wystawy ad hoc zarówno malarstwa, jak i fotografii artystycznej – teraz zyskała stałą formę, oferując odwiedzającym szeroki wachlarz prac współczesnych artystów. Obecna wystawa prezentuje dzieła ponad 20 twórców: Bettiny Bereś, Beaty Ewy Białeckiej, Magdaleny Bielesz, Artura Blusiewicza, Matyldy Burszt, Martyny Czech, Andrzeja Fogtta, Pauli Jaszczyk, Justyny Kieruzalskiej, Daniela Krysta, Natalii Kozarzewskiej, Ewy Kuryluk, Mikołaja Malesza, Joanny Mrozowskiej, Zdzisława Nitka, Klaudii Prabuckiej, Krzysztofa Skarbka, Marka Sobczaka, Dagmary Angier Sroki, Jaceka Sroki, Radka Szlęzaka, Antoniny Janus Szybist, Wojciecha Szybist, Marcina Zawickiego i Jowity Żychniewicz-Toma.
„To kolekcja, która została stworzona z darów artystów. Cieszymy się, że możemy gościć prace takich twórców, którzy mają duży wpływ na współczesną sztukę. Dzieła te z pewnością staną się istotnym punktem na mapie kulturalnej uczelni” – powiedział Maciej Smolarski, współpomysłodawca galerii.
Profesor Maciej Wojciechowski, który pomagał w organizacji wystawy, zaznaczył, że galeria malarstwa współczesnego "Palarnia" ma na celu uczenie studentów wydziału języka sztuki i wrażliwości artystycznej. „Ważne jest, by prawnik umiał spojrzeć na świat nie tylko z perspektywy treści norm prawnych; by widział nie tylko 'podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych', jak uczy znana anegdota. Powinien pamiętać, że to, co wyzwala twórczość plastyczną, a co najczęściej jest prawnie irrelewantne, nie zawsze bywa piękne; często jest poruszające, niekiedy odpychające. Chcemy, by miejsce to uczyło, że, jak pisał lata temu Andrzej Osęka, 'obrazy mogą być brzydkie', że mogą wywoływać nie tylko zadumę, ale również dyskomfort i niepewność. Mamy też nadzieję, że galeria jeszcze bardziej zwiąże Wydział z miastem sprawiając, że odwiedzą go osoby zainteresowane nie tylko prawniczymi konferencjami, ale również sztuką współczesną" - dodał.
W inauguracyjnej uroczystości wzięli udział także artyści, którzy zaprezentowali swoje prace w galerii. Beata Ewa Białecka, jedna z uczestniczek wystawy, wyraziła swoje zadowolenie z możliwości pokazania swoich obrazów w takim prestiżowym miejscu. „To zaszczyt, że moje prace mogą być częścią tej wyjątkowej kolekcji. Galeria Malarstwa Współczesnego to miejsce, które łączy sztukę z nauką, co jest dla mnie bardzo inspirujące” – mówiła Artystka.
Dziekan Wydziału Prawa i Administracji zapowiedział, że galeria malarstwa współczesnego to tylko początek szerszego projektu integracji sztuki z życiem akademickim. „Będziemy kontynuować organizację wystaw, spotkań z artystami, wykładów i paneli dyskusyjnych, które będą dotyczyć zarówno prawa, jak i szeroko pojętej filozofii, estetyki oraz kultury” – zapowiedział Dziekan Zalewski.
Galeria Malarstwa Współczesnego jest otwarta dla wszystkich odwiedzających i stanowi stałą część oferty kulturalnej Uniwersytetu Gdańskiego. Mieści się na pierwszym piętrze Wydziału Prawa i Administracji, a wystawę można zwiedzać w godzinach pracy uczelni.
fot. S. Dajkowski
