Zjazd Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego

W dniach 22-24 września 2021 r. w Jastrzębiej Górze spotkali się uczestnicy ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego, którego organizatorem był Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego i jego Katedra postępowania cywilnego pod kierownictwem dr hab. Anny Machnikowskiej, prof. UG. Reprezentowane były wszystkie ośrodki akademickie oraz środowiska prawnicze, w tym: sędziów sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, adwokatów, radców prawnych i komorników, a także radców Prokuratorii Generalnej. Temat obrad dotyczył jednego z podstawowych zagadnień współczesnego postępowania sądowego jakim pozostaje struktura postępowania cywilnego. W polskim systemie prawnym doznaje ona bowiem ustawicznie przekształceń, przy czym poważne zastrzeżenia wzbudza ich efektywność społeczna i ekonomiczna oraz zgodność ze standardami ochrony gwarancji procesowych.  Wystąpienia prelegentów oraz towarzysząca im dyskusja skupiały się na identyfikacji i ocenie kryteriów, jakie powinny decydować o zakresie postępowania rozpoznawczego prowadzonego na zasadach ogólnych oraz postępowań odrębnych, a także postępowania procesowego i nieprocesowego, jak również o ich relacjach względem postępowań: egzekucyjnego, upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Istotne jest ponowne opracowanie i skodyfikowanie rozwiązań odnoszących się do tych kwestii, dokonane w sposób umożliwiający stabilne i podlegające czytelnej wykładni, funkcjonowanie przepisów w warunkach rosnącej dynamiki zmian stosunków prawnych, w tym z udziałem obrotu treściami cyfrowymi.

Uczestnicy Zjazdu sformułowali dwa rodzaje postulatów.

Opowiedzieli się m.in. za przywróceniem jednolitości i elastyczności regulacji przeznaczonych dla postępowania procesowego. Łączy się to z powrotem do zasady jedynie wyjątkowego korzystania z postępowań odrębnych, w tym m.in. ze zniesieniem obecnego modelu postępowania w sprawach gospodarczych, a także z przeprowadzeniem ścisłego rozgraniczenia postępowania egzekucyjnego od postępowania rozpoznawczego.

Druga uchwała uczestników Zjazdu W sprawie przestrzegania praworządności i zasad dobrej legislacji wyraziła głębokie zaniepokojenie stanem prawa procesowego cywilnego oraz postępującą dekompozycją systemu wymiaru sprawiedliwości. Został także podniesiony sprzeciw wobec ignorowania przez przedstawicieli władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej orzeczeń Sądu Najwyższego, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.