Dobre praktyki akademickie oraz niewłaściwe zachowania nauczycieli – oceny studentów
DOBRE PRAKTYKI AKADEMICKIE ORAZ NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA NAUCZYCIELI – OCENY STUDENTÓW
Analiza wyników ankiet studenckich za lata 2020-2022 wykazała, że działalność dydaktyczna na WPIA UG jest oceniana przez studentów w przeważającym zakresie pozytywnie. Z zadowoleniem trzeba odnotować sporą liczbę entuzjastycznych ocen dotyczących aż kilkunastu wykładowców, którzy urastają w oczach studentów do roli mentorów i mistrzów. Te wyjątkowe postawy powinny służyć społeczności akademickiej jako model dobrego nauczyciela akademickiego, a z doświadczenia najlepszych dydaktyków powinni przede wszystkim czerpać młodzi, rozpoczynający pracę nauczyciele. Poniżej zestawiono najczęściej wymieniane w ankietach dobre praktyki, najwyżej oceniane przez studentów.
Z ubolewaniem trzeba również przyznać, że w wypowiedziach studentów wytknięty został także szereg niewłaściwych zachowań nauczycieli, a nawet nagannych, które stały przedmiotem interwencji Kierowników Katedr oraz Władz Wydziału. Przykłady zachowań tego rodzaju obejmuje oddzielne, zamieszczone niżej wyliczenie.
Mamy nadzieję, że ujawnienie ocen studenckich może pomóc nauczycielom akademickim w udoskonalaniu warsztatu dydaktycznego, jak również może ułatwić weryfikację własnych postaw i, być może, uświadomić, co dla studenta jest szczególnie ważne. Natomiast w indywidulanych przypadkach niech posłuży jako ostrzeżenie i informacja, które z niepożądanych zachowań zostały dostrzeżone i negatywnie ocenione również przez Władze Wydziału, stając się podstawą dyscyplinujących interwencji.
Lista dobrych praktyk akademickich docenionych przez studentów
I. Postawa nauczyciela wobec studentów
- Okazywanie szacunku studentom, w tym - uprzejma forma komunikacji i korespondencji;
- Postawa wspierająca i życzliwa studentom; mocno docenia się poczucie humoru, przyjazne nastawienie oraz uśmiech;
- Pozostawanie ze studentami w kontakcie – szybkie odpisywanie na maile, obecność na konsultacjach,
- Cierpliwość i zrozumienie dla różnych kłopotów, które napotykają studenci, (np. problemy techniczne), a jeśli zadawane jest studentowi pytanie - uwzględnianie czasu potrzebnego do zastanowienia się;
- Indywidualne podejście do studentów; szczególnie wysoko doceniane jest zapamiętywanie studentów przez nauczyciela (zwłaszcza na seminariach i ćwiczeniach)
II. Sposób nauczania
- Przekazywanie wiedzy w sposób zrozumiały, bez skrótów myślowych, w uporządkowanej i przemyślanej postaci;
- Punktualność i terminowość - zarówno podczas prowadzenia zajęć, jak i w zakresie wywiązywania się z innych obowiązków, a zwłaszcza sprawdzania kartkówek i prac zaliczeniowych;
- Wykorzystywanie zróżnicowanych metod dydaktycznych (prezentacja, praca w grupach, dyskusja, itp.)
- Prezentacje przyjazne dla studentów – niezbyt przeładowane, czytelne, atrakcyjne; wyświetlane stosunkowo wolno aby zdążyć się zapoznać, a następnie udostępniane studentom
- Aktywizowanie studentów do pracy podczas zajęć, unikając jednak wprowadzania stresującej atmosfery odpytywania;
- Stawianie wymagań, mobilizacja do nauki, np. na ćwiczeniach – wejściówki;
- Sprawiedliwe ocenianie
Lista „złych” praktyk akademickich, napiętnowanych przez studentów
I. Postawa nauczyciela wobec studentów
- Brak szacunku dla studentów, w tym niewłaściwe komentarze pod ich adresem (np. „sąd by pana wyśmiał”, „jest pani irytująca” „pan marudzi”), traktowanie studentów „z góry” i lekceważąco, ignorowanie pytań. Okazywanie studentom zdenerwowania i zniecierpliwienia ich pytaniami, obwinianie studentów jeśli zajęcia nie przebiegają wg wyobrażenia prowadzącego
- Niesprawiedliwość; nierówne traktowanie studentów (wyłanianie „ulubieńców” i osób, którym z założenia robi się problemy z zaliczeniem);
II. Sposób nauczania
- Chaotycznie prowadzony wywód, „skakanie” po materiale, skróty myślowe powodujące niezrozumienie zagadnienia przez studentów, a także wprowadzania dygresji niezwiązanych z tematem zajęć;
- Prowadzenie zajęć w sposób monotonny, np. w formie dyktowania notatek;
- Nieterminowość, gubienie prac studentów, niedotrzymywanie wcześniejszych ustaleń (np. co do zakresu materiału obowiązującego na egzaminie), zmiana wcześniej zapowiedzianych zasad zaliczenia, a także zapominanie co było już wcześniej omówione i zadane studentom na zajęcia;
- Opieranie zajęć wyłącznie o teorię, brak odniesień do praktycznego zastosowania zdobywanej wiedzy (zwłaszcza w naukach dogmatycznoprawnych);
- Podczas wyświetlania prezentacji – mówienie jednocześnie czegoś innego, niż to, czego dotyczy prezentacja, ponieważ student nie wie wówczas na czym się skupić;