Finał Olimpiady Historyczno-Prawnej

Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego wraz z Polskim Towarzystwem Historii Prawa mają zaszczyt zaprosić na kolejną edycję Olimpiady Historyczno-Prawnej im. prof. M. Sczanieckiego, zwanej dalej: „Olimpiadą”.

Tegoroczna edycja Olimpiady będzie przebiegała według następujących zasad:

1. Finaliści zostaną wyłonieni przez poszczególne ośrodki akademickie w eliminacjach wydziałowych (organizatorzy finału nie narzucają w tej materii żadnych rozwiązań – pozostają one w gestii poszczególnych ośrodków) oraz zgłoszeni organizatorom finału Olimpiady do dnia 9 maja 2025 r.

2. Każdy z ośrodków akademickich może zgłosić maksymalnie trzech uczestników.

3. Finał Olimpiady odbędzie się w budynku WPiA UG przy ul. Jana Bażyńskiego 6 w Gdańsku, dnia 22 maja 2025 r. o godz. 9.00.

4. Uczestnicy Olimpiady będą brać w niej udział indywidualnie, reprezentując ośrodek akademicki, który ich zgłosił.

5. Laureaci Olimpiady zostaną wyłonieni na podstawie sumy punktów uzyskanej z odpowiedzi na poszczególne pytania. Dla laureatów organizatorzy przewidują nagrody rzeczowe.

6. Zakres tematyczny finału Olimpiady będzie obejmował trzy bloki, w ramach których wyodrębnione zostały po trzy zagadnienia

1. Historia ustroju:

1. Początki systemu rządów parlamentarno-gabinetowych;

2. Konstytucja Królestwa Polskiego (1815–1832) – między tradycją a nowoczesnością;

3. Państwo prawa in statu nascendi.

2. Historia prawa prywatnego:

1. Zakaz retroakcji w europejskiej tradycji prawnej;

2. Ewolucja zasad obrotu nieruchomościami – między germańską a romańską tradycją prawną;

3. Obowiązek naprawienia szkody powstałej w cudzym lub wspólnym interesie w europejskiej tradycji prawnej.

3. Historia prawa karnego:

1. Kanoniczne korzenie współczesnego prawa karnego;

2. Sposoby wymuszania zeznań w miejskim procesie karnym na ziemiach polskich w dobie nowożytnej;

3. Polski kodeks karny z 1932 r. – między klasyczną a socjologiczną szkołą prawa karnego.

7. Zgłaszając uczestników każdemu z nich należy przypisać dwa wybrane bloki tematyczne.

8. Uczestnicy będą odpowiadać ustnie przed komisjami właściwymi ze względu na wybrane bloki tematyczne, udzielając odpowiedzi na cztery wylosowane pytania, po dwa z każdego z wybranych bloków.

9. W pracach każdej z komisji będą brać udział przedstawiciele organizatorów oraz przedstawiciele ośrodków akademickich, które zgłosiły uczestników.

10. Pytania będą miały na celu weryfikację wiedzy uczestników, a także umiejętności pracy z tekstami źródłowymi oraz rozwiązywania kazusów.

11. Literatura ogólna

1. W zakresie prawa rzymskiego:

Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2018;

Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2021;

Litewski W., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2003;

Wołodkiewicz W., Zabłocka M., Prawo rzymskie. Instytucje, Warszawa 2023.

2. W zakresie historii państwa i prawa:

Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2010;

Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2023;

Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 1–3, Kraków 1997–2001;

Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2022;

Sczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, red. K. Sójka-Zielińska, M. Wąsowicz, Warszawa 2022.

12. Literatura szczegółowa właściwa dla poszczególnych bloków tematycznych

1. W zakresie historii ustroju:

Dziadzio A., Koncepcja państwa prawa w XIX wieku. Idea i rzeczywistość, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. LVII, z. 1, s. 177–201;

Gałędek M., Królestwo Polskie (1815–1832), w: Konstytucyjna historia Polski XIX–XX w., red. D. Makiłła, Warszawa 2024, s. 47–108;

Rakowski M., System parlamentarno-gabinetowy do I wojny światowej, Warszawa 2016, s. 61–113.

2. W zakresie historii prawa prywatnego:

Koredczuk J., Problem intabulacji prawa własności nieruchomości w Polsce (w byłym zaborze austriackim) w okresie międzywojennym, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 3978. „Przegląd Prawa i Administracji” 2020, t. CXX/2, s. 695–705;

Wiewiorowski J., Zakaz retroakcji określony w art. 3 k.c. w świetle europejskiej tradycji prawnej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, z. 39,  s. 413–434;

Zalewski B., Od rzymskiego prawa morskiego do polskiego prawa zobowiązań. Kilka uwag na temat historycznej genezy art. 438 k.c., „Gdańskie Studia Prawnicze” 2019, z. 40 – zeszyt tematyczny: Roman Maritime Law, Maritime Legal Traditions and Modern Legal Issues, s. 231–242.

3. W zakresie historii prawa karnego:

Berman H.J., Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 1995, s. 207–248;

Janicka D., Założenia kodyfikacji polskiego prawa karnego z 1932 r., w: eadem, O przestępstwach, karach i prewencji kryminalnej. Studia z najnowszej historii polskiego prawa karnego i nauki prawa, Toruń 2021, s. 191–212;

Mikołajczyk M., Proces kryminalny w miastach Małopolski XVI–XVIII wieku, Katowice 2013, s. 283–336.

13. Po zakończeniu części konkursowej planowane jest przeprowadzenie warsztatów, które zostaną zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Historii Prawa. W czasie ich trwania uczestnicy Olimpiady będą mieli możliwość dyskutowania i interpretowania historycznych źródeł praktyki sądowej pod kierunkiem specjalistów z zakresu historii prawa z różnych ośrodków akademickich w Polsce. Udział w warsztatach jest dobrowolny i zostanie potwierdzony osobnym certyfikatem.

14. Aktualne informacje na temat Olimpiady będą zamieszczane na stronie internetowej Katedry Historii Prawa UG.

15. Zgłoszenia należy przesyłać na adres mailowy dr. Damiana Szczepaniaka (damian.szczepaniak@ug.edu.pl), który ponadto będzie udzielał informacji w sprawach bieżących.